Scratch là một ngôn ngữ lập trình trực quan, được thiết kế đặc biệt cho trẻ em từ 8 tuổi trở lên và có thể hoạt động trên các hệ điều hành như Mac, Windows và Linux. Dự án này thuộc về nhóm Lifelong Kindergarten tại MIT Media Lab và hoàn toàn miễn phí cho người dùng.
Với Scratch 3.29.1, bạn có thể tự tạo ra những câu chuyện tương tác, trò chơi thú vị hay những đoạn hoạt hình sinh động và dễ dàng chia sẻ sản phẩm của mình với cộng đồng trực tuyến. Phần mềm này không chỉ giúp các bạn trẻ phát triển khả năng tư duy sáng tạo mà còn rèn luyện kỹ năng lập luận có hệ thống và làm việc nhóm – những kỹ năng sống vô cùng quan trọng trong thế kỷ 21.
Ai nên sử dụng Scratch?
Mặc dù được phát triển chủ yếu cho các bạn trẻ từ 8 đến 16 tuổi, nhưng bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi đều có thể tham gia sử dụng. Hiện nay, hàng triệu người đang thực hiện những dự án thú vị trên Scratch với vô vàn tùy chọn đa dạng, phục vụ cho nhiều lĩnh vực khác nhau như gia đình, trường học, bảo tàng, thư viện và trung tâm cộng đồng.
Học code, lập trình để học
Chức năng lập trình các ứng dụng máy tính hiện nay rất quan trọng trong việc phát triển kỹ năng đọc viết. Khi mọi người bắt đầu học code qua Scratch, họ không chỉ nắm vững các chiến lược giải quyết vấn đề mà còn học cách thiết kế dự án và truyền đạt ý tưởng một cách hiệu quả…
Khắp thế giới
Scratch đã có mặt tại hơn 150 quốc gia và hỗ trợ hơn 40 ngôn ngữ khác nhau. Nếu bạn muốn thay đổi ngôn ngữ, hãy nhấn vào menu ở dưới trang hoặc trong Project Editor, bạn chỉ cần click vào biểu tượng quả cầu ở phía trên trang nhé!
Scratch ở trường học
Scratch hiện diện ở mọi cấp học, từ tiểu học cho đến đại học, và phục vụ cho nhiều lĩnh vực khác nhau như toán học, khoa học máy tính, nghệ thuật ngôn ngữ và nghiên cứu xã hội. Đặc biệt, nền tảng này còn cung cấp một kho tài liệu tham khảo phong phú từ các nhà giáo dục, nơi họ chia sẻ câu chuyện, trao đổi tài nguyên, đặt câu hỏi và kết nối với nhau trên trang web ScratchEd.
Scratch cho phụ huynh
Scratch không chỉ đơn thuần là một ngôn ngữ lập trình, mà còn là một cộng đồng trực tuyến tuyệt vời, nơi trẻ em có thể học cách lập trình và chia sẻ những nội dung đa phương tiện thú vị như truyện, trò chơi và phim hoạt hình với bạn bè từ khắp nơi trên thế giới. Khi tham gia lập trình với ứng dụng Scratch, các em không chỉ rèn luyện tư duy sáng tạo mà còn phát triển kỹ năng làm việc nhóm và khả năng lý luận một cách có hệ thống. Scratch được phát triển và quản lý bởi nhóm Lifelong Kindergarten thuộc MIT Media Lab, một tổ chức rất danh tiếng.
Scratch được tích hợp vào nhiều môn học khác nhau, giúp trẻ em nâng cao tư duy, khả năng lý luận, sự sáng tạo và kỹ năng làm việc nhóm
Scratch dành cho giáo viên
Học sinh của bạn có thể sử dụng phần mềm Scratch để lập trình và tạo ra những câu chuyện tương tác, phim hoạt hình hay trò chơi sống động. Đây là một chương trình học lập trình đa năng và chủ động, giúp các em phát triển tư duy sáng tạo, khả năng hợp tác và xử lý vấn đề một cách logic, khoa học. Những kỹ năng này không chỉ cần thiết trong môi trường học tập mà còn rất hữu ích cho tương lai. Giáo viên có thể áp dụng Scratch vào nhiều môn học cho các độ tuổi khác nhau, nhằm hỗ trợ trẻ phát triển tư duy một cách toàn diện.
Cộng đồng người dùng Scratch
Cộng đồng Scratch hiện đang phát triển mạnh mẽ cả trực tuyến lẫn ngoại tuyến, với hàng triệu thành viên trên khắp thế giới. Đây là một trong những công cụ lập trình phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt là tại Việt Nam. Mỗi tháng, có hàng triệu dự án mới được tạo ra bằng Scratch, cho thấy sự gia tăng không ngừng của nền tảng này.
Với giao diện đơn giản và dễ sử dụng, nhiều trường học và tổ chức giáo dục đã lựa chọn Scratch làm phần mềm lập trình cơ bản cho học sinh ngay từ những bước đầu tiên. Điều này giúp các em dễ dàng tiếp cận với các ngôn ngữ lập trình phức tạp hơn như Python hay Java sau này.
Không chỉ dừng lại ở việc phát triển trò chơi, Scratch còn hỗ trợ trong việc tạo hoạt ảnh, văn bản, câu chuyện, âm nhạc… và được áp dụng trong nhiều môn học như toán, lịch sử, thậm chí cả nhiếp ảnh. Điều này chứng tỏ rằng Scratch đã vượt ra ngoài vai trò của một công cụ lập trình cơ bản, trở thành một phần quan trọng trong nhiều chương trình giảng dạy. Nó thực sự là cầu nối tuyệt vời giữa giáo viên và học sinh, giúp việc dạy và học trở nên gần gũi và hiệu quả hơn bao giờ hết.
Những câu hỏi thường gặp
Có bắt buộc phải tải app để sử dụng Scratch?
Không sao cả! Bạn hoàn toàn có thể sử dụng trình chỉnh sửa dự án Scratch trên hầu hết các trình duyệt web trên mọi thiết bị. Chỉ cần truy cập vào trang scratch.mit.edu và nhấn vào nút Tạo là bạn đã sẵn sàng bắt đầu rồi!
Cách kết nối Scratch app với thiết bị phần cứng?
Để kết nối với thiết bị phần cứng khi sử dụng ứng dụng Scratch trên Windows, bạn cần phải cài đặt và khởi động Scratch Link. Đừng quên rằng bạn cũng cần có kết nối Internet để sử dụng Scratch Link nhé!
Làm thế nào để chia sẻ dự án với cộng đồng trực tuyến từ ứng dụng Scratch trên Windows?
Hiện tại, tính năng này vẫn chưa được hỗ trợ. Bạn chỉ có thể xuất dự án từ ứng dụng Scratch, sau đó đăng nhập vào trang web Scratch, tải lên và chia sẻ dự án của mình tại đây.
Tôi có thể dùng Scratch app đồng thời mở Scratch trên trình duyệt?
Có.
Tôi có thể cài Scratch trên điện thoại Android không?
Không. Phiên bản hiện tại của Scratch for Android chỉ tương thích với máy tính bảng mà thôi.
Cách cập nhật Scratch app?
Để nâng cấp Scratch trên Windows, bạn hãy tải phiên bản mới nhất từ nút Tải về ở phía trên và tiến hành cài đặt nhé!
Khi nào Scratch app cho Linux ra mắt?
Hiện tại, Scratch vẫn chưa có phiên bản dành cho nền tảng Linux. Nhưng đừng lo, nó sẽ sớm được phát hành trong thời gian tới!
Cập nhật phần mềm lập trình Scratch
Scratch 3.29.1
Giao diện
Trình chỉnh sửa Scratch được thiết kế đặc biệt để giúp những người mới bắt đầu và những ai đang học lập trình dễ dàng viết mã hơn. Phần chỉnh sửa dự án nằm ở bên trái, trong khi khu vực Stage (để xem dự án) và Sprites Pane lại nằm ở bên phải.
Sắp xếp
Scratch được tổ chức thành nhiều hoạt động thú vị, ví dụ như các nhân vật có thể tương tác với nhau thông qua các khối lệnh. Bạn có thể truy cập vào các Sprite bằng cách sử dụng Sprites Pane nằm ở góc dưới bên phải của Stage. Mỗi Sprite đều có những khối lệnh, trang phục và âm thanh riêng biệt, và chúng có khả năng tự di chuyển.
Khu vực code
Khu vực Code nằm ở phía bên trái của trình chỉnh sửa, nơi bạn có thể thêm và chỉnh sửa các khối lệnh, chính là những đoạn mã hoạt động như các tập lệnh để điều khiển dự án. Bên trái là Block Palette, nơi bạn có thể kéo thả các khối lệnh. Các khối này được phân chia thành 9 nhóm: Motion, Looks, Sound, Events, Control, Sensing, Operators, Variables và My Blocks. Ngoài ra, còn có nhiều tiện ích mở rộng mà bạn có thể thêm vào dự án, giúp tăng cường tính năng hoặc cho phép Scratch kết nối với các thiết bị bên ngoài.
Scratch 3.0
Scratch 3.0 đã được cải tiến hoàn toàn với việc sử dụng ngôn ngữ HTML5 và JavaScript. Bạn sẽ trải nghiệm một giao diện Scratch mới mẻ, thân thiện hơn với nhiều thiết bị di động và đặc biệt là không cần phải sử dụng Flash nữa!
Giao diện
Trình chỉnh sửa Scratch được tạo ra nhằm hỗ trợ việc lập trình trở nên đơn giản hơn cho những người mới bắt đầu và những ai đang học hỏi. Khu vực chỉnh sửa dự án nằm ở bên trái, trong khi khu vực sân khấu (để xem dự án) và bảng hình ảnh (Sprites Pane) nằm ở bên phải.
Tổ chức
Scratch được thiết kế với nhiều hoạt động thú vị, cho phép các nhân vật tương tác với nhau thông qua việc sử dụng các khối lệnh. Bạn có thể dễ dàng truy cập vào các Sprites thông qua bảng Sprites nằm ở góc dưới bên phải của sân khấu. Mỗi sprite đều có những khối lệnh, trang phục và âm thanh độc đáo riêng, đồng thời có khả năng tự di chuyển một cách linh hoạt.
Khu vực code
Khu vực mã nằm ở phía bên trái của trình chỉnh sửa, nơi bạn có thể thêm và chỉnh sửa các khối mã, giống như những đoạn lệnh điều khiển dự án của bạn. Ở bên trái là Block Palette, nơi bạn có thể kéo thả các khối vào dự án của mình. Các khối được phân chia thành 9 nhóm chính: Di chuyển (Motion), Hình dáng (Looks), Âm thanh (Sound), Sự kiện (Events), Điều khiển (Control), Cảm biến (Sensing), Toán tử (Operators), Biến (Variables) và Khối của tôi (My Blocks). Bên cạnh đó, còn có nhiều tiện ích mở rộng mà bạn có thể tích hợp vào dự án, giúp bổ sung thêm tính năng hoặc cho phép Scratch kết nối với các thiết bị bên ngoài.
Paint Editor
Paint Editor là công cụ chỉnh sửa được tích hợp sẵn trong Scratch, cho phép bạn tạo và chỉnh sửa trang phục cho các nhân vật một cách dễ dàng. Nó hỗ trợ cả phiên bản vector và bitmap (raster), giúp người dùng có thể chuyển đổi giữa hai định dạng này một cách thuận tiện. Thư viện Trang phục cũng cung cấp nhiều mẫu trang phục có sẵn để bạn thoải mái sử dụng cho các dự án của mình!
Sound Editor
Trình chỉnh sửa âm thanh là một phần không thể thiếu trong Scratch, cho phép bạn tạo ra và chỉnh sửa âm thanh cho các sprite của mình. Nó cung cấp nhiều công cụ hữu ích như máy ghi âm và thư viện âm thanh, nơi bạn có thể tìm thấy những âm thanh đã được tạo sẵn để sử dụng. Hãy khám phá và sáng tạo âm thanh theo cách riêng của bạn nhé!
Tính năng mới
- Nhiều khối lệnh được sắp xếp theo những cách khác nhau.
- Các khối sự kiện có màu sắc tương tự như các khối điều khiển trong Scratch 2.0, nhưng khối điều khiển lại có màu sáng hơn.
- Tên gọi “More Blocks” đã được đổi thành “My Blocks” và mang màu đỏ nổi bật.
- Một số thiết lập đầu vào mặc định cũng đã được thay đổi.
Những thay đổi khác
- Có phiên bản mới cho Paint Editor & Sound Editor.
- Các khối Pen, Video Sensing, Music giờ đây đã trở thành các tiện ích mở rộng (extension).
- Thêm một số tùy chọn cho câu lệnh touching ()? boolean, bao gồm bất kỳ cạnh nào, vị trí chuột, và cạnh trái.
- Đa dạng kiểu chữ với nhiều lựa chọn: Sans Serif (Helvetica mỏng), Serif (Times), Handwriting, Marker, Curly, Pixel, cùng các kiểu chữ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc.
- Trình chỉnh sửa vector giờ là công cụ chỉnh sửa chính.
- Xuất hiện thêm các tiện ích mở rộng mới: Text to Speech, Translate, Micro:bit, Lego Mindstorms EV3.
- Không còn hỗ trợ cho Internet Explorer, PicoBoard, LEGO WeDo nữa.
Ngoài việc cài đặt phiên bản mới, bạn cũng có thể để trẻ khám phá và học hỏi trên Scratch Online để xem liệu các bé có thích thú và phù hợp với nó không nhé!